یوگانیدرا چیست؟

یوگانیدرا یا خواب یوگی، یک تکنیک مدیتیشن و آرامش بخش است که ریشه در آموزه‌های یوگای باستانی دارد. این تمرین، یک حالت عمیق آرامش بخش است که باعث نوسازی فیزیکی، ذهنی و عاطفی می‌شود.

معمولاً یوگانیدرا در حالت خوابیده انجام می‌شود و شخص توسط یک مربی ماهر، از طریق دستورالعمل‌ها و تصورات هدایت می‌شود. این تمرین شامل آرامش دادن به قسمت‌های مختلف بدن  و همزمان حفظ آگاهی، در حالت بیداری و آرامش است، شخص از طریق تصورات، آگاهی از تنفس و تکنیک‌های دیگر نیز هدایت می‌‌شود تا ذهنش آرام شود .

هدف یوگانیدرا ایجاد حالتی عمیق از آرامش است تا شخص بتواند به ذهن ناخودآگاه دسترسی پیدا کرده و تنش‌ها، استرس و احساسات عمیق‌تری را آزاد کند.این تکنیک به عنوان یک ابزار اثربخش برای آرامش، مراقبت از خود و رشد شخصی دوران مدرن  به شدت به محبوبیت پیدا کرده است و بسیاری از افراد آن را یک ابزار ارزشمند برای آرامش، مراقبت از خود و رشد شخصی می‌دانند.

یوگانیدرا می‌تواند به صورت مستقل و به‌تنهایی یا به عنوان بخشی از یک تمرین  یوگا یا مدیتیشن انجام شود. این تمرین می‌تواند در هر ساعتی از روز یا شب انجام شود و به راحتی می‌تواند در برنامه‌های روزانه گنجانده شود.

آرام سازی سیستم عصبی در یوگانیدرا

سیستم عصبی از دو بخش سمپاتیک و پاراسمپاتیک تشکیل شده است ،سیستم عصبی سمپاتیک مسئولیت واکنش “جنگ و گریز” را بر عهده دارد که بدن را برای مقابله با استرس و خطر آماده می‌کند.در هنگام فعال شدن، باعث افزایش ضربان قلب، تنفس و فشار خون می‌شود و همچنین کارکرد گوارش و سایر عملکردهای غیرضروری بدن را کاهش می‌دهد. این واکنش در شرایطی کاربردی است که بدن باید به سرعت به تهدید یا خطر واکنش نشان دهد.

از طرف دیگر، سیستم عصبی پاراسمپاتیک مسئولیت واکنش “استراحت و هضم” را بر عهده دارد که به بدن کمک می‌کند تا استراحت کند و بهبود یابد. وقتی فعال شود، باعث کاهش ضربان قلب، تنفس و فشار خون می‌شود و گوارش و سایر عملکردهای ضروری بدن را تقویت می‌کند. این واکنش در شرایطی کاربردی است که بدن نیاز به صرفه‌جویی انرژی و ترمیم خود دارد.

یوگانیدرا تکنیکی است که می‌تواند سیستم عصبی پاراسمپاتیک را فعال کرده و وضعیتی از آرامش عمیق را به وجود آورد. با ورود به حالتی از مراقبه و تصویرسازی‌های هدایتی، فرد می‌تواند وارد یک حالت آرامش آگاهانه شود، جایی که بدن آرام ولی ذهن بیدار باقی می‌ماند. این تمرین می‌تواند به کاهش استرس، اضطراب و بی‌خوابی، بهبود کلی سلامتی جسمی و ذهنی کمک کند.

در طول یوگانیدرا، فرد  تشویق می‌شود تا بر روی تنفس و احساسات بدن خود تمرکز کند، که می‌تواند سیستم عصبی پاراسمپاتیک را فعال کرده و فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک را کاهش دهد که منجر به کاهش ضربان قلب، تنفس و فشار خون، و افزایش عملکردهای گوارش و سایر عملکردهای ضروری بدن می‌شود. در نتیجه، بدن  وارد حالت استراحت و آرامش عمیق می‌شود، که می‌تواند به ترویج بهبود بدن و بازیابی کمک کند.

امواج مغزی و تغییرات آن در یوگانیدرا

موج‌های مغز، الگوهای ریتمیک فعالیت الکتریکی در مغز هستند که می‌توانند با استفاده از الکتروانسفالوگرافی (EEG) یا تکنیک‌های تصویربرداری مغزی دیگر، شناسایی و اندازه‌گیری شوند. موج‌های مغز توسط فعالیت هماهنگ میلیاردها نورون در مغز تولید می‌شوند و نشان‌دهنده فرآیندهای الکتریکی و بیوشیمیایی اساسی است که در مغز در طول حالات مختلفی از هوشیاری مانند بیداری، خواب، آرامش و پردازش شناختی رخ می‌دهند.فعالیت  های مغز می‌تواند با فرکانس موج مغزی اندازه‌گیری شود.

پنج نوع موج مغزی وجود دارد:

• موج‌های گاما (۳۰-۱۰۰ هرتز): موج‌های گاما سریع‌ترین موج‌های مغز هستند و با پردازش شناختی در سطوح بالا ارتباط دارند، مانند درک، تمرکز و حل مسائل. آنها به طور معمول در حالت‌های فعالیت ذهنی شدید مشاهده می‌شوند و ممکن است در وضعیت‌های بالاتری از هوشیاری درگیر باشند.
• موج‌های مغز بتا:(۱۳-۳۰ هرتز): موج‌های بتا با وضعیت طبیعی، بیدار و هشیاری ذهنی مرتبط هستند. آن‌ها با موج‌های سریع و کم‌امپدانس کوچک مشخص می‌شوند و به طور معمول هنگامی که مغز در حال تفکر فعال، حل مسئله و تصمیم‌گیری است، مشاهده می‌شوند.
• موج‌های  آلفا :(۸-۱۲ هرتز): موج‌های آلفا با حالت آرام و آرامش ذهنی مرتبط هستند. آن‌ها به طور معمول هنگامی که مغز در حالت استراحت است، مانند هنگام مدیتیشن یا هنگامی که چشم‌ها بسته است ولی فرد بیدار است، مشاهده می‌شوند. موج‌های آلفا همچنین با خلاقیت مرتبط بوده و ممکن است در حالت‌های توجه متمرکز مشاهده شوند.
• موج‌های تتا :(۴-۷ هرتز): موج‌های تتا با وضعیت عمیق آرامش، خیال‌پردازی و خواب سبک در ارتباط هستند. آنها به طور معمول در مراحل اولیه خواب یا در حالت‌های عمیق تأمل مشاهده می‌شوند. همچنین موج‌های تتا با تثبیت حافظه و خلاقیت نیز در ارتباط هستند.
• موج‌های دلتا (۰.۵-۴ هرتز): موج‌های دلتا با خواب عمیق و بی‌هوشی در ارتباط هستند. آنها به وسیله موج‌های آرام با بالاترین آمپلیتود معروف هستند و در مراحل ۳ و ۴ چرخه خواب، که به عنوان خواب موج‌های آهسته شناخته می‌شود، معمولاً مشاهده می‌شوند. موج‌های دلتا با فرایندهای بازسازی و بازسازی در بدن در ارتباط هستند.

موج تتا در یوگانیدرا

در یوگانیدرا، یک حالت عمیق از آرامش و خواب آگاهی، معمولاً موج‌های مغزی مرتبط با موج‌های تتا (۴-۷ هرتز) فعال می‌شوند. موج‌های تتا با آرامش عمیق، رویاپردازی و خواب سبک ارتباط دارند. در طول یوگانیدرا، فرد وارد یک حالت عمیق از آرامش می‌شود در حالی که همچنان آگاهی خود را حفظ می‌کند و این حالت اغلب با افزایش فعالیت موج تتا همراه است. موج‌های تتا باعث تسهیل حالت عمیقی از مدیتیشن و آرامش می‌شوند که اجازه می‌دهد فرد  به افزایش خودآگاهی، خودکاوی و درون‌نگری دست یابد.

چگونه یوگانیدرا این فرصت را برای یادگیری صمیمانه در مورد خود ارائه می دهد؟

یوگانیدرا به شما امکان ارتباط  بیشتر و صمیمی با خودتان را از طریق رویکرد منحصربه‌فرد خود در آرامش عمیق و آگاهی افزایش یافته ارائه می‌دهد. در یوگانیدرا، شما وارد یک حالت خواب هوشیار می‌شوید که بدن شما کاملاً آرام است، اما ذهن شما همچنان بیدار و آگاه است. در این حالت، شما قادر به بررسی جهان داخلی خود، افکار، احساسات، احساسات و خاطرات خود بدون هیچگونه قضاوت یا اندازه‌گیری هستین.

از طریق یوگانیدرا، می‌توانید به عمق درون ذهن ناخودآگاه خود واقف شوید و الگوها، باورها و احساساتی که ممکن است از آگاهی واضح شما پنهان باشند، کشف کنید. ممکن است مسائل نامرتبط، ترس‌ها یا تروماهایی که تأثیری بر افکار، رفتارها و روابط شما در زندگی روزمره دارند، را کشف کنید. با مشاهده افکار و احساسات خود در طول تمرین، می‌توانید آگاهی و فهم عمیقی از خود و درک واقعی‌تری از نیازها، آرزوها و هدف‌های منحصربه‌فرد خود کسب کنید.همچنین، یوگانیدرا به شما امکان ارتباط با حکمت و شعور درونی خود را می‌دهد. هنگامی که شما به طور آرام و بدون دخالت ذهنی خود را رها کنید، می‌توانید به راهنمایی و حکمت درونی خود دست پیدا کرده و بینش‌ها، وضوح و راه‌حل‌هایی برای چالش‌ها یا سوالاتی که ممکن است برایتان مطرح شود،پیدا کنید.

سامسکارا

یوگانیدرا می‌تواند به عنوان یک مسیر به آزادی بدون ایجاد استرس بدنی عمل کند. یک سامسکارا (الگوی ذهنی) توسط یک اندیشه تکراری یا عادتی شکل می‌گیرد که در ذهن و بدن عمیق شده و با گذر زمان یک اثر ذهنی (الگو) ایجاد می‌کند. این اثرات می‌توانند واکنش‌ها و احساسات منفی ایجاد کنند که از اتحاد پنج لایه (کوشاها) خویش جلوگیری می‌کنند. اگر این احساسات ادامه پیدا کنند قادر به ادغام  لایه ذهنی/عاطفی خود  با سایر لایه‌ها نخواهید بود. اینجاست که یوگانیدرا می‌تواند کمک‌کننده باشد.

یک سامسکارا می‌تواند به عنوان یک قصد در تمرین یوگانیدرا مورد استفاده قرار گیرد. ممکن است شما با ورود به تمرین بدانید که در چه چیزی می‌خواهید کار کنید. قصد، که اغلب توسط معلم ترغیب می‌شود، در ابتدای تمرین تنظیم می‌شود. هنگامی که در طول تمرین یک سامسکارا بوجود می‌آید، ممکن است به احساساتی که پدیدار می‌شوند، دسترسی پیدا کنید و به تجربه هر چه بیشتر این احساسات اجازه دهید. با کار با این روش (و احساس امنیت در طول تمرین)، در هر تمرین بعدی عمیق‌تر به سامسکارا نفوذ می‌کنید. قدرت بهتری در درک واکنش خود پیدا کرده و در نهایت می‌توانید اجازه دهید  سامسکارا را در اقیانوسی از آگاهی رها شود.

فواید یوگانیدرا

یوگانیدرا فواید بسیاری برای سلامت جسمی و روانی دارد. برخی از فواید یوگانیدرا عبارتند از:

• کاهش استرس و اضطراب
• بهبود کیفیت خواب
• تقویت عملکرد سیستم ایمنی
• کاهش فشار خون
• بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی
• افزایش تمرکز و حافظه
• کاهش درد مزمن
• افزایش تعادل سیستم عصبی
• افزایش خلاقیت و شهود
• افزایش آگاهی از خود و پذیرش خود

 یوگانیدرا به ترویج احساس آرامش، تعادل و سلامتی کمک می کند و اثرات مثبتی بر روی بسیاری از جنبه‌های زندگی ما دارد.

منابع:

ویکیپدیا

یوگا اینترنشنال